به گزارش تحریریه، نگاه خوشبینانه به نشست وین را می توان در مواضع مقامات ایران، روسیه و اتحادیه اروپا به وضوح مشاهده کرد. «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزارت امور خارجه که ریاست تیم دیپلماتیک ایران را برعهده داشت، پس از پایان نشست، آن را «سازنده» خواند اما نکته امیدوارکننده این جمله وی بود که تاکید داشت: «مذاکره‌کنندگان در وین خواهند ماند تا جلسه دیگری را در روز جمعه در خصوص برجام داشته باشند.»

در پیوند با مواضع روسیه و اتحادیه اروپا نیز لازم به یادآوری است که «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در نشست وین، مذاکرات روز سه‌شنبه را «موفقیت‌آمیز» خواند و «انریکه مورا» نماینده اتحادیه اروپا که نقش هماهنگ کننده مذاکرات را عهده دار است، برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام را «سازنده» ارزیابی کرد.

آنچه این نشست را از دیگر نشست های برجامی متمایز می کرد، حضور هیاتی آمریکایی به سرپرستی «رابرت مالی» نماینده ویژه این کشور در امور ایران در هتلی در نزدیکی گراند هتل بود؛ جایی که مذاکرات هسته ای ایران و 1+4 آنجا جریان داشت و دو طرف بر جنبه‌های فنی در حوزه رفع تحریم و فعالیت های هسته‌ای ایران تمرکز کرده بودند.

هر چند برخی دیپلمات های ایرانی همچون عراقچی در آستانه سفر به وین تاکید داشتند که «هیچ مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن انجام نگرفت» اما برخی ناظران بر این باورند که مذاکراتی غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن در وین با میانجیگری و واسطه گری طرف اروپایی صورت گرفته است. از این رو است که موافقت شده در روزهای آتی نیز تیم های کارشناسی در وین حضور داشته و به رایزنی بپردازند.

 در ارتباط با طرح «گام به گام» یا «اقدام در برابر اقدام» نیز که مورد توجه و تایید طرف غربی به ویژه آمریکا است، ایران دیدگاهی متفاوت دارد. تهران تاکنون در عمل نشان داده که تا لغو تحریم ها، هیچ قدمی در مسیر بازگشت به تعهدات برجامی برنخواهد داشت. تهران به این درک رسیده که بازگشت آمریکای بایدن به توافق اگر با لغو تحریم همراه نباشد جز آسیب بیشتر، سودی برای جمهوری اسلامی به همراه نخواهد داشت.

اظهارات عراقچی پس از پایان پایان دور نخست نشست کمیسیون مشترک برجام در وین به احتمال قوی پاسخی به طرح «مرحله به مرحله» از سوی غرب بوده است. وی شامگاه سه شنبه با بیان اینکه « دستیابی به هرگونه توافق در خصوص آزادسازی یک میلیارد دلار از پول ایران در ازای توقف غنی‌سازی 20 درصد را رد می‌کنیم»، گفت: حرکت گام به گام نداریم و در یک گام نهایی همه امور انجام می‌شود و مذاکره ما در خصوص گام نهایی است و مذاکره هم در حقیقت گفت‌وگوهای فنی و حقوقی است.

در مجموع آمریکا در روزهای اخیر نشان داده که باید راهی برای بازگشت به توافق بیابد البته در کنار دیپلماسی، همچنان اهرم تحریم و فشار بر ایران را با هدف کسب امتیاز بیشتر در مذاکرات احتمالی موثر می داند.

شاید واکنش خصمانه مقامات رژیم صهیونیستی به عملکرد برجامی تیم بایدن و نرمش مقامات آل سعود در برابر ایران بی ارتباط با تغییر رویکرد در کاخ سفید نباشد. در آستانه نشست وین، روزنامه اسرائیلی «جروزالم پست» به نارضایتی مقامات ارشد رژیم صهیونیستی نسبت به اظهارات اخیر مالی توجه نشان داد و نوشت: «اگر اظهارات رابرت مالی بازتاب دهنده سیاست و مواضع آمریکا باشد، اسرائیل با آن مشکل دارد.»

افزون بر آن در آستانه برگزاری اجلاس وین، «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی نیز در مصاحبه با شبکه «فرانس ۲۴» تاکید کرد که «اگر ایران رفتارش را تغییر دهد عربستان آماده مذاکره مستقیم است.»

این اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی و آل سعود، پاسخی به گفت وگوی مالی با شبکه «پی بی‌ اس» بود. مسئول امور ایران در دولت آمریکا که روز سه شنبه خود را به وین رسانده بود تا بر مذاکرات ایران و 1+4 اثرگذارد، در آن مصاحبه چهره جدیدی را از خود و تیم بایدن در آستانه نشست ترسیم کرد.

مالی در این مصاحبه به لزوم تمدید دوره تعهدات برجامی ایران اشاره‌ای نکرد و در عین حال از دیگر موارد مورد اختلاف با ایران و از جمله درباره برنامه موشکی ایران سخن نگفت. وی همچنین در بخشی از این گفت وگو تاکید کرد: «آماده رفع تحریم‌های ناسازگار با برجام هستیم.»

حال باید منتظر ماند و دید آیا بایدن در عمل حاضر به لغو تحریم ها با هدف احیای برجام هست یا همچنان بر مطالبات قبلی خود یعنی طرح مسائل منطقه ای و موشکی در مذاکرات برجامی اصرار می ورزد؛ موضوعی که در صورت تداوم  نشست ها و ادامه گفت وگوهای هسته ای آشکار خواهد شد.

پایان/